Czym jest masaż?
Masaż to czynności, poprzez które terapeuta działa mechanicznie na skórę, tkanki podskórne, mięśnie, ścięgna, więzadła, powięź, układ nerwowy, naczynia krwionośne i limfatyczne, a także na zasadzie zmian odruchowych, na układ krążenia, oddechowy i inne narządy wewnętrzne. Masaż może rozluźnić napięte tkanki, zwiększyć napięcie tkanek, zdrenować dany obszar, odwrażliwić lub uwrażliwić, uspokoić, dodać energii, ukoić ból.
Co to jest masaż logopedyczny i kto go może wykonywać?
Masaż logopedyczny to technika terapeutyczna, która łączy elementy medyczne, fizjoterapeutyczne i pedagogiczne. Stanowi rodzaj biernych ćwiczeń, które wykonywane przez terapeutę bez czynnego udziału pacjenta, aktywizują do pracy wybrany obszar ciała. Jest skutecznym narzędziem w poprawie funkcji mowy poprzez bezpośrednie oddziaływanie na struktury anatomiczne w obszarze szyi i głowy, na mięśnie twarzy, język, wargi, podniebienie. Wykonuje się go za pomocą palców lub specjalistycznych narzędzi, stosując techniki takie jak: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, rozciąganie, wibrację. Masaż logopedyczny to specjalistyczna procedura, którą wykonują wykwalifikowani specjaliści: logopedzi, neurologopedzi, fizjoterapeuci, terapeuci Integracji Sensorycznej. Zabieg tego typu należy wykonywać z dużą precyzją i wyczuciem, dostosowując siłę nacisku do wrażliwości dziecka czy dorosłego.
Po co wykonuje się masaż logopedyczny?
Masaż logopedyczny jest techniką wspierającą proces terapeutyczny, wpływającą na kondycję i funkcjonowanie wielu struktur. Podstawowym celem masażu logopedycznego jest regulacja napięcia i poprawa kontroli mięśniowej w obszarze ustno-twarzowym oraz poprawa jakości pracy narządów artykulacyjnych, co przekłada się na lepszą artykulację dźwięków i wyrazistość mowy. Masaż logopedyczny wpływa również na wygaszanie przetrwałych odruchów w sferze orofacjalnej, poprawę czucia, wspomaganie funkcji prymarnych (gryzienia, żucia, połykania) oraz zmniejszenie nadwrażliwości dotykowej. Terapeuci skupiają się również na rozwijaniu umiejętności oddechowych, które mają istotne znaczenie dla klarowności wypowiedzi.
Jakie są rodzaje masażu logopedycznego?
W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta, masaż może przybierać różne formy:
– masaż zewnętrzny, który obejmuje obszar twarzy i szyi
– masaż wewnętrzny, który koncentruje się na strukturach wewnątrz jamy ustnej, takich jak: język, dno jamy ustnej, podniebienie miękkie, wędzidełko.
– czasem dodatkowo stosuje się stymulację tzw. punktów neuromotorycznych, mieszczących się na twarzy (zaczerpniętą ze słynnej metody Rodolfo Castillo-Moralesa).
Jakie są wskazania do stosowania masażu logopedycznego?
Jego zastosowanie jest szerokie i obejmuje:
– wspomaganie terapii mowy poprzez poprawę napięcia mięśniowego i sprawności motorycznej aparatu artykulacyjnego;
– dostarczenie bodźców dotykowych i czucia głębokiego lub zniesienie nadwrażliwości w okolicach jamy ustnej, co jest ważne szczególnie u dzieci z problemami sensorycznymi;
– poprawę czucia narządów artykulacyjnych, co przekłada się na lepszą kontrolę mowy;
– rehabilitację po urazach wpływających na funkcjonowanie mięśni twarzy i jamy ustnej, stany po udarach, porażenia, dysfagia, blizny;
– wspomaganie osób z problemami laryngologicznymi ( katarem, zatkanym nosem, chorobami zatok).
Czy są jakieś przeciwwskazania do masażu logopedycznego?
Nie należy wykonywać masażu logopedycznego przy: braku zgody pacjenta, braku kwalifikacji terapeuty, przerwaniu ciągłości naskórka, stanach zapalnych w obrębie twarzy, niepokojących obrzękach, gorączce, infekcjach wirusowych, bakteryjnych, grzybiczych, braku zgody lekarza prowadzącego np. w przypadku pacjentów onkologicznych, zakrzepicy, zapaleniu żył, po ekstrakcji zęba.
Opracowała: Magdalena Cieślik- logopeda
Bibliografia:
www.zlotymasaz.pl
www.cudownezdrowie.pl
materiały dydaktyczne z kursu: „Masaż logopedyczny- podejście całościowe”.